Verslag...
Het Verslag van Droom Burgemeester M/V Gezocht!
Woensdag 29 juni 2016. Door Rob Dekkers.
Wat verwachten we van onze nieuwe burgemeester? En wat voor persoon is hij of zij? Dat zijn vragen waar ik me eerlijk gezegd als inwoner van deze stad nog niet zo erg mee bezig gehouden heb. Daarom is het goed eens naar de ideeën van anderen te luisteren. Dat kan misschien richting geven aan mijn eigen ideeën en verwachtingen. Want als ik denk aan een burgemeester kan ik natuurlijk niet om de zittende burgemeester heen. ‘Maar’, maakt gespreksleider Ruud Geven ons duidelijk, ‘daar gaat deze avond nu juist niet over.’ Dus zal ik mijn best doen om dat beeld vanavond even los te laten.
Het is interessant om nog eens te horen wat er van een burgemeester verwacht wordt. Een burgemeester heeft bepaalde ‘rollen’ die hij uit hoofde van zijn functie moet vervullen. Zo is hij bijvoorbeeld voorzitter van de Gemeenteraad en ook van het College van burgemeester en wethouders. En hij is als hoofd van de politie en brandweer verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in de gemeente.
Dat zijn nogal ‘formele’ taken die veel verantwoordelijkheid met zich meebrengen. Aan het woord is scheidend burgemeester Jean Paul Gebben van de Gemeente Renkum. Gebben (VVD) neemt afscheid van zijn gemeente (vanwege een vervelend voorval op een stapavond in Arnhem zoals hij zelf meldt, maar dat terzijde).
Gebben (‘Zeg maar “je”, ik ben een “je-burgemeester.”’) benadrukt dat die formele taken heel belangrijk zijn maar dat een burgemeester die alleen leunt op de formele aspecten van zijn functie het niet lang zal uithouden. Dan krijg je een burgemeester die zegt: ‘Ik ben de baas.’ Dat is een belangrijke les van de avond: een goede burgemeester moet dus ook informeel gezag hebben. Maar hoe krijg je dat gezag?
Informeel gezag
‘Brengt Rombouts zijn persoonlijkheid mee?’ vraagt iemand vanuit de zaal. Tja, daar gaan we al! Het is onvermijdelijk. Blijkbaar ben ik niet de enige die bij een nieuwe burgemeester toch vooral denkt aan de oude burgemeester. Hij zit er ook al zo lang. De gespreksleider benadrukt dat het hier niet gaat om de oude burgemeester en inderdaad is dit de laatste opmerking over Rombouts (op een opmerking van Gebben na over André Rieu. Nu moet ik ongewild toch weer even aan Rombouts denken).
Toch wil Gebben nog wel even iets kwijt over de persoonlijkheid van een burgemeester: ‘Als mensen na twintig jaar zeggen: “Hij heeft het fantastisch gedaan.” Dan heb je het niet goed gedaan.’ Een goede burgemeester soms ook op tenen moet durven staan, vindt Gebben. Als hij dat niet durft zal hij een speelbal worden van de krachten binnen de gemeente en kan hij nooit boven de partijen staan.
Boven de partijen
We kijken intussen naar een filmpje over de burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, die jongens en meisjes die naar Syrië gaan om te vechten voor IS oproept om daar te blijven en niet terug te komen. Kan een burgemeester dat maken? Is dat een goede betrokkenheid van een burgemeester? Vanuit de zaal komt de vraag of een burgemeester zijn mening dan niet mag geven. Gebben vindt dat een burgemeester zoveel mogelijk boven de partijen moet staan, anders moet je een gekozen burgemeester instellen. Je kan in uitzonderlijke gevallen wel eens een voorzet geven, maar daar moet je als burgemeester voorzichtig mee omgaan, want als je het elke keer opnieuw doet, verlies je je onpartijdigheid.
Gekozen of niet gekozen?
‘Maar als een burgemeester boven de partijen wil staan, kan hij dan niet beter partijloos zijn?’ vraagt iemand in de zaal zich af. ‘Of moet een burgemeester lid zijn van een politieke partij?’ Dat is een interessante vraag, want hier in Den Bosch lijkt die ketting al bij voorbaat gereserveerd voor een CDA-er. De zaal valt bij, want al staan er hele mooie kerken in de stad, ze zijn allemaal leeg. ‘Mijn ervaring is dat een burgemeesterspost in de grote steden een gewilde positie is voor de gevestigde partijen. gelieerd aan landelijke partijen, met een netwerk, met een lobby, dus kun je beter wel voor een gekozen burgemeester gaan.’ vindt raadslid Judith Hendrickx van de Bossche Groenen.
‘Dat zou dan ook een CDA burgemeester opleveren.’ denkt Gebben. ‘Nee hoor,’ de zaal roert zich. ‘In de raad is het CDA ook niet meer de dominante partij.’
‘Maar Den Haag bepaalt niet wie de burgemeester wordt.’werpt Gebben nog tegen.
‘Meer dan eenderde van de raad is partijpolitiek onafhankelijk’ roept een iemand uit de zaal.
‘Misschien moet er dan maar een lokale kandidaat zich warm gaan lopen.’ oppert Gebben.
We kijken naar een filmpje over de burgemeester van Barcelona, Ada Calau. Zij is dankzij een brede volksbeweging burgemeester geworden, buiten de bestaande machtsblokken om. Is het misschien niet toch een goed idee om een burgemeester te kiezen? Gebben merkt op dat je dan ook de kans loopt dat iemand met veel geld en een sluwe campagne het mandaat krijgt van het volk. ‘Kijk maar naar Trump’, zegt hij. ‘Elke bevolking krijgt de gekozen burgemeester die het verdiend.’
Daar zit wat in. Ik realiseer me nu pas dat een gekozen burgemeester helemaal geen garantie is voor een integer en breedgedragen bestuur, het kan net zo goed de andere kant opslaan en uitmonden in plat populisme. Iemand uit de zaal voegt daar nog aan toe dat een gezonde goed-functionerende democratie ook voor haar minderheden zorgt en niet alleen de macht van het getal laat prevaleren. Gebben is het daar roerend mee eens en daarom kiest hij voor een burgemeester die boven de partijen staat.
En toch, en toch. Er kleeft nog altijd iets gezapigs en iets regentesk aan Den Bosch, iets rooms. Het is de couleur locale van de stad, iets waarmee Den Bosch zich – net als Maastricht overigens – onderscheidt van andere historische steden als bijvoorbeeld Nijmegen of Breda.
Persoonlijkheid
Het motto van de burgemeester George Ferguson van Bristol in Engeland is: ‘Break the rules’. Gespreksleider Ruud Geven vraagt zich af of dat een voorbeeld voor onze stad. ‘Kan een burgemeester een stempel drukken op de sfeer van een stad door zijn persoonlijkheid?’
Gebben: ‘Hij heeft humor, daadkracht, hij zet af en toe de regels op zij. Kijk naar die ogen, dan zie je plezier.’
Dus we moeten een burgemeester hebben die plezier uitstraalt? Dat lijkt me wel wat. Maar waar vindt je die? ‘Je hebt 398 burgemeesters in Nederland en dus ook 398 verschillende karakters en persoonlijkheden,’ zegt Gebben. ‘Je hebt er hele goeien bij.’
‘Wie dan?’vraagt iemand. Ja, geef ons een hint. Maar daar waagt Gebben zich niet aan.
Jong
Tijdens het tweede deel van de avond kunnen uitgenodigde gasten hun visie geven op de rol van de nieuwe burgemeester. Ruben vd Bulck is één van de veertien jongerenambassadeurs. Zij geven gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente. Ze doen het pas een jaar, ‘maar de mensen leren ons steeds beter kennen’, benadrukt van de Bulck.
‘We willen een jonge, open-minded en vernieuwende burgemeester. Dan lijk je op ons. Ga naar buiten, de straat op, de wijken in. Dan durven mensen naar je toe te stappen. dan wordt je één van ons. Mag ik je telefoonnummer, dan kan ik je toevoegen aan Whatsapp en Snapchat. dan ben je de coolste burgemeester van Nederland.’
Een andere (ex-)jongerenambassadeur is Axel. Hij staat een beetje onwennig voor de zaal. Het is ook best lastig om voor zo’n groep te spreken. Gelukkig vindt hij houvast bij een ‘rap’-houding met wijde armgebaren en een enigszins ritmisch gedragen voordracht.
‘Wat ik heel erg hoop is een parttime burgemeester, iemand die daarnaast ook barman is of in de bouw meewerkt. Iemand die onder de mensen komt. Het maakt niet uit wat. Broodje smeren of FC Den Bosch trainingspak aantrekken.’
Vrouw
Ex-Sp vrouw Ellen Pauel loopt al wat langer mee in Den Bosch. Uit haar cv blijkt een maatschappelijke betrokkenheid met de minderbedeelden in de Bossche samenleving en sinds augustus vorig jaar geeft ze leiding aan Spoor073, een koepel voor activiteiten als de SOS-kringloopwinklel, De Zelfkrant en De Verscholen Stad, een stadswandeling door dak- en thuislozen. ‘Mijn droomburgemeester is een vrouw … Een vrouw met lef en daadkracht, informeel, mensgericht. Iemand die niet alleen lintjes kan knippen maar ook komt praten met mensen met een rugzak. Een burgemeester moet de smeerolie zijn in een samenleving, met extra aandacht voor de zwakken en kwetsbaren, want tien procent van de bevolking leeft in armoede. Zo’n burgemeester kan in een college iets betekenen.’ ‘Moet een burgemeester voorrang geven aan mensen boven dossiers, ook al zijn het belangrijke dossiers over bijvoorbeeld de economie?’ vraagt de gespreksleider. Pauel: ‘Da’s een moeilijke, want banen zijn in een stad ook heel belangrijk. Maar uiteindelijk kies ik dan toch voor mensen.’
Mulitcultureel
Khaldoun, is een 33 jarige voormalige vluchteling uit Syrie en lid van More Than Refugees (Ex-vluchtelingen uit de opvang in Rosmalen, nu statushouders en inwoners van onze gemeente).
‘We voelen ons geen vluchtelingen maar nieuwkomers. De nieuwe burgemeester is er ook voor ons. We hopen dat hij onze rol gemakkelijker maakt. Den Bosch is a great city en hopelijk a great mayor.’
De nieuwgekozen Bossche Nachtburgemeester Jordy vd Hurk (samen met Lidwien van
Noorden): ‘We willen graag verbindende factor zijn tussen nacht- en dagleven. We hopen dat burgemeester representatief is voor de stad, niet alleen voor zijn partij. Hij moet op zoek gaan naar achterliggende culturen, op zoek gaat naar problemen. iemand die weet hoe het werkt en zich niet alleen aan de regels houdt.’
Hans Tervoort maakt elk jaar een oudejaars-conference over de stad.
‘Ik schreef altijd één woord verkeerd op school: ‘burgermeester’. Een “meester” zorgt en koestert, gaat mee op schoolreisje. Ik wil een burgemeester die op maandagochtend spreekuur houdt en waar je kunt gaan vertellen wat je allemaal hebt meegemaakt die week. I had a dream. Twintig jaar is te lang. 6 jaar (en nog eens 6 jaar) is prima. Maar stilstand is achteruitgang. Het feit dat Rombouts hier al zolang zit laat zien dat Den Bosch ingeslapen stad is.’
Tot slot
Een burgemeester die patatjes moet gaan bakken, en spreekuur houdt, met humor en persoonlijkheid. Iemand die niet bang is op tenen te gaan staan, voorrang geeft aan mensen boven dossiers, een man of vrouw die de regels kent maar er ook van af durft te wijken, maar wél weet wat er leeft in de stad. Dat is nogal wat. Mijn beeld van de nieuwe burgemeester wordt al wat beter ingevuld. Eén ding is me wel duidelijk geworden vanavond: De mensen die bij deze avond aanwezig waren willen graag een burgemeester voor alle Bosschenaren. Iemand die verbindt en iemand die vooruit kijkt. Zo iemand moet er toch te vinden zijn. Toch?
Rob Dekkers
VUL OOK DE ENQUETE IN OVER WAT JIJ VAN DE TOEKOMSTIGE BURGEMEESTER VERWACHT!
De enquete vind je hier. http://ow.ly/Mcob301KMj1
